Serial „Wielka Woda” – katastrofa na miarę naszych możliwości

Szyb Kultury

Najnowszej produkcji Netlfliksa – serialowi „Wielka Woda” dajemy mocne 4+. Polska próba kina katastroficznego sama nie zakończyła się katastrofą, choć czasami niebezpiecznie zbliża się ku mieliznom melodramatu. Pomimo tego, że rozmawiamy o klęsce żywiołowej sprzed 25 lat, jak zwykle nie brakuje śmieszków – Zbyszek dzieli się swoimi "traumatycznymi" wspomnieniami z powodzi, a także popełnia niewybaczalne faux pax: zdradza wiek Basi!

Fabuła serialu osnuta jest wokół „powodzi tysiąclecia”, która w lipcu 1997 r. uderzyła w Śląsk i inne regiony Czech, Polski i Niemiec. Największym miastem dotkniętym wtedy przez żywioł był Wrocław i to na nim skupili swoją uwagę filmowcy, nie zapominamy jednak, że ten sam dramat był udziałem wielu innych górno- i dolnośląskich miast położonych wzdłuż Odry i jej dopływów, od Opawy po Krosno. Powódź wystawiła na próbę sprawność ówczesnego państwa polskiego. Okazało się, że domalowanie państwowym orzełkom koron to jeszcze za mało, aby z postkomunistycznego paździerza uczynić dobrze zarządzaną zachodnią demokrację. To może tłumaczy niezachwiana wiarą, którą potomkowie repatriantów darzą w serialu poniemiecką myśl techniczną.

Spuśćmy zasłonę milczenia na główny wątek obyczajowy, którego nie powstydziłaby się brazylijska telenowela. Z naddatkiem rekompensuje go skrojona na miarę greckiej tragedii i oparta na faktach obrona wałów przeciwpowodziowych filmowej wsi Kęty (w realu: Łany). Władze i eksperci uznali, że zalanie podwrocławskich wiosek uratuje samo miasto oraz ochroni życie i mienie dziesiątek tysięcy wrocławian, oczywiście kosztem mienia setek mieszkańców tychże wiosek. Kęccy chłopi nie bez powodu nieufni w zapewnienia o pomocy państwa (któż nie pamięta "Trzeba się było ubezpieczyć" premiera Cimoszewicza?) stają do nierównej walki w obronie "swoich" wałów przed niewzruszoną siłą żywiołu i, jak się okazuje, mocno teoretyczną siłą aparatu państwa. Konfrontacja ta obrazuje nam prawdę tamtych czasów: walkę Polski solidarnej z Polską samoobronną, gdzie każdy dba tylko o siebie i swoją grupę.

W odcinku wykorzystano na prawach cytatu fragmenty następujących utworów:
– Wielka Woda – oficjalny zwiastun
– Disco Polo (film 2015, reż. M. Bochniak)
– archiwalna wypowiedź premiera W. Cimoszewicza z 1997 r. (źródło: ciekawehistorie Powódź '97)
– Moja i Twoja Nadzieja (Acoustic) (zespół Hey, słowa K. Nosowska, komp. P. Banach)
– Forfiter Blues (muz. MerC 'N CeZik)

W grafice wykorzystano zdjęcie przedstawiające zalane osiedle Kozanów we Wrocławiu 17 VIII 1997 r. (fot. W. Wilczyński, źródło: Dziennik Zachodni)

Odcinek stanowi część cyklu "Śląsk sztuką pisany" i został zrealizowany w ramach grantu Muzeum Historii Polski "Patriotyzm Jutra".