WNP052 – Prawda o człowieku

Wiedza Nieoczywista

W tym podcaście wielokrotnie pokazywałem, że nie można człowieka uważać za przesadnie racjonalnego. Tę prawdę jest nam jednak łatwiej przyjąć niż to, że my sami też postępujemy źle – niemoralnie. To wypieramy już z całą mocą.

Wiele odpowiedzi, dlaczego tak się dzieje znalazłem w książce „Prawy umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka?”, której autorem jest Jonathan Haidt. Jaka jest więc prawda o człowieku? Zapraszam na odcinek o słoniach, jeźdźcach i rzecznikach prasowych.

Zawartość odcinka „Prawda o człowieku”

1. Ludzki umysł jest podzielony na części. Jeździec odpowiada za procesy kontrolowane, a słoń za procesy automatyczne. Ale uwaga – to jeździec powstał w toku ewolucji, aby służyć słoniowi.
2. Intuicje pojawiają się pierwsze, rozumowanie pojawia się później.
3. Jeśli chce się zmienić czyjeś zdanie trzeba najpierw zwrócić się do słonia. W przeciwnym wypadku, gdy podajemy informacje sprzeczną z intuicją, jeździec będzie starał się znaleźć wyjście ewakuacyjne (i prawie zawsze mu się to uda).
4. Nie da się wymyślić lekcji etyki, dzięki której ludzie zaczną się zachowywać bardziej etycznie, bo lekcje są dla jeźdźców. Słonia przekonuje się bardzo ciężko. Rozwiązaniem może być więc książka polecona przez Johnathana Haidta – „Pstryk. Jak zmieniać żeby zmienić?” – czyli zmieniać otoczenie – ścieżkę, po której jedzie słoń.
5. Obsesyjnie martwimy się tym, co myślą o nas inni, choć w dużej mierze nie jesteśmy świadomi tego faktu.
6. Każdy z nas ma w sobie rzecznika prasowego, który automatycznie usprawiedliwia nas – nawet kłamiąc – i to tak przekonująco, że sami w to wierzymy.
7. Mamy ciekawy instynkt stadny – w wyborach (także tych politycznych) bardziej dbamy o interes swojej grupy niż o swój własny.
8. Są różnice kulturowe – WEIRD (Western, educated, industrialized, rich, and democratic) inaczej niż mieszkańcy Azji Wschodniej.
9. Jeśli już wejdziemy – z jakiś względów w swój matriks – to bardzo trudno będzie nam się z niego wydostać.
10. Ludzie chcą mieć psy dopasowane do swoich matriksów moralnych.

Do poczytania

Ten odcinek powstał na motywach książki „Prawy umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka?”

Posłuchaj i zostań na dłużej

Odcinek można odsłuchać przy pomocy poniższego odtwarzacza. Są tu także linki umożliwiające pobranie odcinka oraz subskrypcję podcastu w najpopularniejszych programach:

Podcastu można także słuchać w serwisie YouTube.

<span data-mce-type="bookmark" style="display: inline-block; width: 0px; overflow: hidden; line-height: 0;" class="mce_SELRES_start"></span>
Poprzednie odcinki podcastu są dostępne tutaj.

Koniecznie zapisz się też na newsletter, żeby być na bieżąco z kolejnymi odcinkami!

Artykuł WNP052 – Prawda o człowieku pochodzi z serwisu Bartłomiej Biga.