When a young Eva Kollisch arrives as a refugee in New York in 1940, she finds a community among socialists who share her values and idealism. She soon discovers ‘the cause’ isn’t as idyllic as it seems. Little does she know this is the beginning of a lifelong commitment to activism and her determination to create radical change in ways that include belonging, love and one's full self. In addition to Eva Kollisch’s memoirs Girl in Movement (2000) and The Ground Under My Feet (2014), LBI’s collections include an oral history interview with Eva conducted in 2014 and the papers of Eva’s mother, poet Margarete Kolllisch, which document Eva’s childhood experience on the Kindertransport. Learn more at www.lbi.org/kollisch . Exile is a production of the Leo Baeck Institute , New York | Berlin and Antica Productions . It’s narrated by Mandy Patinkin. Executive Producers include Katrina Onstad, Stuart Coxe, and Bernie Blum. Senior Producer is Debbie Pacheco. Associate Producers are Hailey Choi and Emily Morantz. Research and translation by Isabella Kempf. Sound design and audio mix by Philip Wilson, with help from Cameron McIver. Theme music by Oliver Wickham. Voice acting by Natalia Bushnik. Special thanks to the Kollisch family for the use of Eva’s two memoirs, “Girl in Movement” and “The Ground Under My Feet”, the Sophia Smith Collection at Smith College and their “Voices of Feminism Oral History Project”, and Soundtrack New York.…
Player FM - Internet Radio Done Right
Checked 1M ago
Lisätty thirty-seven viikkoa sitten
Sisällön tarjoaa Szyb Kultury. Szyb Kultury tai sen podcast-alustan kumppani lataa ja toimittaa kaiken podcast-sisällön, mukaan lukien jaksot, grafiikat ja podcast-kuvaukset. Jos uskot jonkun käyttävän tekijänoikeudella suojattua teostasi ilman lupaasi, voit seurata tässä https://fi.player.fm/legal kuvattua prosessia.
Player FM - Podcast-sovellus
Siirry offline-tilaan Player FM avulla!
Siirry offline-tilaan Player FM avulla!
))
Daily Deals
„Krzysztof Respondek. Taki świat kupiłem”. Biografia artysty (gość: M. Kędzierska-Zaporowska)
Manage episode 457849044 series 3581420
Sisällön tarjoaa Szyb Kultury. Szyb Kultury tai sen podcast-alustan kumppani lataa ja toimittaa kaiken podcast-sisällön, mukaan lukien jaksot, grafiikat ja podcast-kuvaukset. Jos uskot jonkun käyttävän tekijänoikeudella suojattua teostasi ilman lupaasi, voit seurata tässä https://fi.player.fm/legal kuvattua prosessia.
Przed rokiem zmarł przedwcześnie Krzysztof Respondek, aktor, piosenkarz, artysta kabaretowy, Ślązak i tarnogórzanin. Właśnie ukazała się jego biografia pt. „Krzysztof Respondek. Taki świat kupiłem”, której autorką jest Magdalena Kędzierska-Zaporowska. Zapraszamy do odsłuchania zapisu wieczoru autorskiego poświęconego tej książce, który odbył się 2.12.2024 w Klubie Jagiellońskim Katowice Z autorką rozmawiała Barbara Szustakiewicz-Przybyłka. *** „Dzień bez uśmiechu dniem straconym” Tak podobno zwykł mawiać, gdy pytano go, dlaczego zamiast kariery aktorskiej wybrał kabaret. To powiedzonko towarzyszyło mu przez niemal dwadzieścia pięć lat na estradach Polski, a także poza jej granicami. Jego wyjątkowy uśmiech znali i kochali ludzie w każdym zakątku kraju, bo niemal wszędzie dotarł ze swoimi występami. Informacja o tym, że nagle i niespodziewanie odszedł, poruszyła wielu widzów i fanów. Do dziś odtwarzając nagrania jego występów, niemal zawsze komentują je słowami: „Za wcześnie”. (z opisu wydawcy) *** Projekt finansowany przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Korpusu Solidarności – Program Wspierania i Rozwoju Wolontariatu Długoterminowego na lata 2018-2023.
30 jaksoa
JaaManage episode 457849044 series 3581420
Sisällön tarjoaa Szyb Kultury. Szyb Kultury tai sen podcast-alustan kumppani lataa ja toimittaa kaiken podcast-sisällön, mukaan lukien jaksot, grafiikat ja podcast-kuvaukset. Jos uskot jonkun käyttävän tekijänoikeudella suojattua teostasi ilman lupaasi, voit seurata tässä https://fi.player.fm/legal kuvattua prosessia.
Przed rokiem zmarł przedwcześnie Krzysztof Respondek, aktor, piosenkarz, artysta kabaretowy, Ślązak i tarnogórzanin. Właśnie ukazała się jego biografia pt. „Krzysztof Respondek. Taki świat kupiłem”, której autorką jest Magdalena Kędzierska-Zaporowska. Zapraszamy do odsłuchania zapisu wieczoru autorskiego poświęconego tej książce, który odbył się 2.12.2024 w Klubie Jagiellońskim Katowice Z autorką rozmawiała Barbara Szustakiewicz-Przybyłka. *** „Dzień bez uśmiechu dniem straconym” Tak podobno zwykł mawiać, gdy pytano go, dlaczego zamiast kariery aktorskiej wybrał kabaret. To powiedzonko towarzyszyło mu przez niemal dwadzieścia pięć lat na estradach Polski, a także poza jej granicami. Jego wyjątkowy uśmiech znali i kochali ludzie w każdym zakątku kraju, bo niemal wszędzie dotarł ze swoimi występami. Informacja o tym, że nagle i niespodziewanie odszedł, poruszyła wielu widzów i fanów. Do dziś odtwarzając nagrania jego występów, niemal zawsze komentują je słowami: „Za wcześnie”. (z opisu wydawcy) *** Projekt finansowany przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Korpusu Solidarności – Program Wspierania i Rozwoju Wolontariatu Długoterminowego na lata 2018-2023.
30 jaksoa
Kaikki jaksot
×
S
Szyb Kultury
1 Rozmawiamy z uczestnikami „Marszu na Zgodę”. Reportaż terenowy 1:09:31
1:09:31 
Toista Myöhemmin 
Toista Myöhemmin 
Listat 
Tykkää 
Tykätty1:09:31
Toista Myöhemmin Toista Myöhemmin Listat Tykkää TykättyZapraszamy na pierwszy w historii naszego podcastu reportaż terenowy. Poszliśmy dla Was na "Marsz na Zgodę", organizowany co roku w ostatnią sobotę stycznia przez Ruch Autonomii Śląska. Uczestnicy przemarszu odtwarzają trasę upokarzającego przemarszu więźniów z centrum Katowic do pobliskich Świętochłowic, gdzie osadzeni zostali w nieludzkich warunkach w Obozie Pracy "Zgoda", zarządzanym przez nowe, komunistyczne władze polskie. Jest to jedna z najbardziej kontrowersyjnych form upamiętnienia tragicznych wydarzeń, które dotknęły Górny Śląsk w 1945 r. po wkroczeniu na jego teren Armii Czerwonej. Temat ten jest tym bardziej aktualny, że Sejm i Senat RP ustanowiły 2025 r. Rokiem Tragedii Górnośląskiej. Rozmawialiśmy z 6 uczestnikami marszu, osobami różnych pokoleń, doświadczeń życiowych i poglądów politycznych. Pytaliśmy, kim są, czym dla nich jest Tragedia Górnośląska i czy dotknęła ona bezpośrednio ich rodziny. Naszymi rozmówcami byli Andrea Polański, Alan Jasik, Tomasz Świerczek, Wiktoria Tombarkiewicz-Gorzelik, Łukasz Zimnoch i Jerzy Gorzelik. KONKURS: Przyślijcie swoje własne krótkie wspomnienie rodzinne związane z końcem II wojny światowej i okresem tuż powojennym (niekoniecznie związane z terytorium Górnego Śląska). Swoje relacje możecie wysyłać na nasze media społecznościowe lub na e-mail szybkultury@gmail.com Wybrane opublikujemy na naszej stronie. Do wygrania jest numer czasopisma IPN „CzasyPismo” z 2023 r. ze wspomnianym w podcaście tekstem Zbigniewa Przybyłka. Zwycięzcę konkursu ogłosimy w następnym odcinku. Linki: – Zbigniew Przybyłka: Czy istnieje glejt na śląskość? Górny Śląsk łączy wspomnienia obozów pracy i obowiązkowej volkslisty – „CzasyPismo” nr 1-2(23-24)/2023 Śledźcie nas na: – Spotify – YouTube – Facebook: Szyb Kultury / Klub Jagielloński Katowice – Instagram Podcast prowadzą: Barbara Szustakiewicz-Przybyłka i Zbigniew Przybyłka z Klubu Jagiellońskiego Katowice.…
S
Szyb Kultury
1 Kulturalnie o... „Moje Czechy. O niespętanym duchu kultury” (gość: Andrzej Babuchowski) 1:06:07
1:06:07 Toista Myöhemmin Toista Myöhemmin Listat Tykkää Tykätty1:06:07
Toista Myöhemmin Toista Myöhemmin Listat Tykkää TykättyTym razem w ramach naszej serii off topic „Kulturalnie o...” porozmawiamy nie o Śląsku, ale o jego bliskim sąsiedzie, czyli Czechach. Zapraszamy Was od odsłuchania zapisu wieczoru autorskiego z Andrzejem Babuchowskim , dziennikarzem, krytykiem literackim, tłumaczem literatury czeskiej. Opowiada nam o swojej najnowszej książce pt. „Moje Czechy. O niespętanym duchu kultury. Szkice, rozmowy, reportaże, przekłady” . Pozycja ta jest owocem kilkudziesięcioletniej fascynacji i pracy twórczej Autora z kulturą kraju nad Wełtawą. Babuchowski przybliża twórców w Polsce mniej kojarzonych, jak m.in. poeci Jan Zahradniček, Bohuslav Reynek czy Ivan Slavík, prozaicy Jan Čep, Marie Stryjová. Na kartach „Moich Czech” Babuchowski odsłania losy dwudziestowiecznych twórców związanych z nurtem chrześcijańskim, którzy po przewrocie w 1948 roku zostali dosłownie wymazani z kulturalnego życia Czechosłowacji, otrzymując zakaz publikacji i często trafiając do komunistycznych kacetów na długie lata. Książka jest także cennym źródłem wiedzy o trudnych losach czeskiego Kościoła pod rządami komunistów oraz polsko-czeskich związkach kulturowych w ciągu ostatnich dwóch stuleci. Andrzej Babuchowski (ur. 1944) – absolwent filologii polskiej UJ. Studiował także slawistykę. Dziennikarz, krytyk literacki, tłumacz literatury czeskiej. W swoim dorobku translatorskim ma ponad 40 pozycji książkowych, wśród nich wybór wierszy Jana Zahradníčka „Śpiew niedokończony” (IW PAX 1992). Jest autorem opublikowanej w 1998 r. antologii czeskiej poezji metafizycznej XX wieku „Na ostrzu płomienia”. Za popularyzowanie kultury naszych południowych sąsiadów otrzymał w r. 2000 podczas uroczystości w Velehradzie honorowe wyróżnienie Konferencji Episkopatu Czech, a w 2008 „Nagrodę Feniksa”, przyznawaną przez Stowarzyszenie Wydawców Katolickich w Polsce – za przekłady książek czeskiego teologa ks. Tomáša Halíka. (na podstawie noty wydawcy) Spotkanie odbyło się 5 grudnia 2024 r. w Klubie Jagiellońskim Katowice. Rozmowę prowadził Michał Muszalik . Śledź nas na mediach społecznościowych: Szyb Kultury: – www.facebook.com/szybkultury – www.youtube.com/@SzybKultury – www.instagram.com/szybkultury/ – open.spotify.com/show/2BFKlwBLuF2k0v8Iux384g?si=605f5413af97424a Klub Jagielloński Katowice: – www.facebook.com/KJKatowice…
„Teraz, kiedy górnictwo umiera, sięgnąłem w przeszłość, by pokazać górników sprzed kilkudziesięciu lat. Sportretowałem ich w tej książce, bo mieli fascynująco ciekawe życiorysy, nie boję się powiedzieć, że egzotyczne, które nie powinny zniknąć w mroku historii. Uznałem, że powinnością śląskiego reportera i pisarza jest ocalenie ich od zapomnienia”. W dzisiejszym odcinku zapraszamy was do rozmowy z Tadeuszem Biedzkim , znanym śląskim pisarzem, dziennikarzem i podróżnikiem. Na swoim koncie ma on wiele bestsellerowych książek podróżniczych. W tej najnowszej, „Górnicy. Opowieści spod ziemi”, wraca na rodzinny Górny Śląsk i do początków swojej pracy dziennikarskiej. Jest to fascynujący zbiór reportaży o realiach pracy w kopalni. Większość z nich była po raz pierwszy publikowana w l. 80, jeszcze w okresie komunizmu. Teraz mamy okazję poznać je bez ingerencji cenzury. *** Ta książka zaskakuje i zdumiewa. Nie z tego powodu, że autor kojarzony jest z dramatycznymi opowieściami z krańców świata i historyczną sensacją, ale dlatego, że równie wstrząsające wydarzenia odnalazł niedaleko własnego domu. Kilkaset metrów pod ziemią spotkał górników o frapujących życiorysach, którzy uczestniczyli w wydarzeniach niesamowitych. Jest w tych reportażach i tragedia umierających pod ziemią, i górnicza wioska na Podlasiu, straceńcza walka na bagnety, spóźniona sprawiedliwość i wygrany, choć przegrany bój o kawałek szczęścia, stary zegarek ojca i pomnik, którego nie było a jest. Najważniejsze zaś, że w tych zwykłych, choć nieprzeciętnych ludziach autor zobaczył przejmującą troskę o los drugiego człowieka. Te reportaże zachwycą czytelnika. Tadeusz Biedzki - pisarz, podróżnik i przedsiębiorca. Po upadku komunizmu wieloletni redaktor naczelny „Trybuny Śląskiej”. Człowiek, który dociera na krańce świata. Swoje niebezpieczne przygody, egzotyczne miejsca i niezwykłych ludzi opisuje w książkach podróżniczych, a fascynację przeszłością – w powieściach historyczno-sensacyjnych. Wielokrotnie nagradzany, m.in. jego „Sen pod baobabem” został Podróżniczą Książką Roku 2012, a za „W piekle eboli” w 2016 roku otrzymał Bursztynowego Motyla im. Arkadego Fiedlera. Wszystkie jego książki były czytane w codziennych odcinkach w Polskim Radiu. (wykorzystano opis wydawcy) *** Wieczór autorski odbył się 17 grudnia 2024 r. w Klubie Jagiellońskim Katowice. Spotkanie poprowadził Michał Muszalik. Projekt finansowany przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Korpusu Solidarności – Program Wspierania i Rozwoju Wolontariatu Długoterminowego na lata 2018-2023.…
S
Szyb Kultury
1 „Krzysztof Respondek. Taki świat kupiłem”. Biografia artysty (gość: M. Kędzierska-Zaporowska) 44:40
Przed rokiem zmarł przedwcześnie Krzysztof Respondek, aktor, piosenkarz, artysta kabaretowy, Ślązak i tarnogórzanin. Właśnie ukazała się jego biografia pt. „Krzysztof Respondek. Taki świat kupiłem”, której autorką jest Magdalena Kędzierska-Zaporowska. Zapraszamy do odsłuchania zapisu wieczoru autorskiego poświęconego tej książce, który odbył się 2.12.2024 w Klubie Jagiellońskim Katowice Z autorką rozmawiała Barbara Szustakiewicz-Przybyłka. *** „Dzień bez uśmiechu dniem straconym” Tak podobno zwykł mawiać, gdy pytano go, dlaczego zamiast kariery aktorskiej wybrał kabaret. To powiedzonko towarzyszyło mu przez niemal dwadzieścia pięć lat na estradach Polski, a także poza jej granicami. Jego wyjątkowy uśmiech znali i kochali ludzie w każdym zakątku kraju, bo niemal wszędzie dotarł ze swoimi występami. Informacja o tym, że nagle i niespodziewanie odszedł, poruszyła wielu widzów i fanów. Do dziś odtwarzając nagrania jego występów, niemal zawsze komentują je słowami: „Za wcześnie”. (z opisu wydawcy) *** Projekt finansowany przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Korpusu Solidarności – Program Wspierania i Rozwoju Wolontariatu Długoterminowego na lata 2018-2023.…
S
Szyb Kultury
1 Kulturalnie o... Czy Tolkien może być woke? (goście: R. Derdziński, P. Stryjewski) 1:26:58
1:26:58 Toista Myöhemmin Toista Myöhemmin Listat Tykkää Tykätty1:26:58
Toista Myöhemmin Toista Myöhemmin Listat Tykkää TykättyTo jest fantastyczny odcinek! I to dosłownie, bo rozmawiamy właśnie o fantastyce :) W ramach naszej serii off topic „Kulturalnie o”. zapraszamy do odsłuchania nagrania z naszego otwartego spotkanie dyskusyjnego o J.R.R. Tolkienie i jego twórczości, serialu "Pierścienie władzy" i tolkienkowskim fandomie. Śródziemie ponownie ogarnęła wojna. Tym razem naprzeciwko siebie nie stoją hufce elfów i orków, ale konserwatyści i moderniści, spierający się, kto ma prawo do Tolkiena i wykreowanego przez niego uniwersum. Czy jest to walka sił światła i ciemności? A może w tej realnej dyskusji o fikcyjnym świecie podziały nie są tak jednoznaczne? Naszymi gośćmi byli: – Ryszard „Galadhorn” Derdziński, badacz i popularyzator twórczości Tolkiena, autor bloga „Tolknięty” – Patryk Stryjewski, autor bloga „Obywatel Stryjewski” o grach RPG i popkulturze „Zło nie jest w stanie stworzyć niczego nowego, może jedynie zniekształcać i niszczyć to, co zostało wymyślone lub stworzone siłami dobra”. Przed dwoma laty ten rzekomy cytat z Tolkien zrobił furorę w Internecie. Świat obiegły wtedy pierwsze zwiastuny serialu „Pierścienie władzy”, superprodukcji Amazona osadzonej w fikcyjnym uniwersum Śródziemia. Spotkała się z ciepłą opinią krytyków, ale opinie fanów okazały się podzielone. Teraz dostaliśmy drugi sezon tego serialu, a wraz z nią odżyła dyskusja. Niemała część miłośników prozy oksfordzkiego profesora zżymała się na to, że korporacyjni wyrobnicy wypaczają imaginarium konserwatywnego przecież autora odhaczając kolejne punkty na liści wymogów politycznej poprawności. Zwolennicy uwspółcześnienia świata Tolkiena łatwo przechodzą nad tymi zarzutami do porządku dziennego, nazywając je przejawem toksycznej fanbase, mizoginizmu itp. A może ta wojenka kulturowa przykrywa prawdziwy grzech pierworodny współczesnych tolkienowskich adaptacji? Przecież w pisarstwie Tolkiena nietrudno rozszyfrować krytykę współczesnej, przemysłowej cywilizacji. Czy wobec tego nie jest chichotem historii, że wymyślony przez niego świat stał się obiektem eksploatacji dla przemysłu rozrywkowego? Spotkanie odbyło się 30 września 2024 r. w Klubie Jagiellońskim Katowice. Moderował Zbigniew Przybyłka.…
S
Szyb Kultury
1 Kulturalnie o... Jaką „gębę” mają Niemcy? Od Gombrowicza do AFD (goście: B. Ciemniak, A. Tyra) 1:32:56
1:32:56 Toista Myöhemmin Toista Myöhemmin Listat Tykkää Tykätty1:32:56
Toista Myöhemmin Toista Myöhemmin Listat Tykkää TykättyW ramach serii off-topic „Kulturalnie o...” zapraszamy do odsłuchania zapisu spotkania dyskusyjnego Jaką „gębę” mają Niemcy?, które odbyło się 19 lipca 2024 r. w Klubie Jagiellońskim Katowice. Gośćmi spotkania byli: – Bartosz Ciemniak. Absolwent Wydziału Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego. Jego pasją jest literatura i filozofia; – Alexander Tyra. Absolwent politologii, historii wschodnioeuropejskiej oraz filozofii na Uniwersytecie w Moguncji. Jest członkiem 2. generacji Polonii w Niemczech i reemigrantem do Polski. Jego teksty możecie znaleźć na portalu KJ. Spotkanie moderował Zbigniew Przybyłka. O spotkaniu: Temat Niemiec i Niemców znowu jest na czasie. Po raz kolejny odżywa temat reparacji wojennych, a wyborcze sukcesy AfD napawają obawą o polityczną przyszłość RFN. Te i inne bieżące kontrowersje warto osadzić głębiej, w refleksji nad istotą niemieckiego ducha i społeczeństwa. Można ją ująć w gombrowiczowskim pytaniu o to, jaką „gębę” mają Niemcy. Chociaż nasza rozmowa była silnie osadzona we współczesności, to punktem wyjścia będą właśnie przemyślenia autora „Ferdydurke” i „Trans-Atlantyku”. W „Dzienniku” w rozdziale opatrzonym datą 1964 r. Witold Gombrowicz zawarł passus, który można nazwać „zapiskami berlińskimi”. Autor zawiera w nich przenikliwe spostrzeżenia na temat charakteru Niemców i zasad organizacji ich życia społecznego. W opinii Bartosza Ciemniaka 60 lat później obserwacje Gombrowicza są nadal aktualne. W szerszej perspektywie spostrzeżenia Gombrowicza z Berlina pozwalają sformułować pytanie o relację indywidualnej wrażliwości jednostki do sztywnej i zorganizowanej formy społecznej (wypierającej przeszłość i bojącej się przyszłości). Ten wątek wobec współczesnych globalnych zagrożeń jest bardzo aktualny.…
S
Szyb Kultury
1 Jolanta Wadowska-Król. Bohaterska lekarka uratowała setki dzieci przed hutą-trucicielką [audioartykuł] 18:12
Czasami, aby zostać bohaterką, wystarczy dobrze wykonywać swoją pracę. Wbrew wszystkiemu i wszystkim. Dowiodła tego Joanna Wadowska-Król (1939–2023), lekarka, która w okresie PRL uratowała setki górnośląskich dzieci przed hutą-trucicielką. Sława i uznanie dla jej zasług przyszyły o wiele za późno, ale zostaną już z nami na zawsze. Takich bohaterów potrzebuje Górny Śląsk i cała Polska. 18 czerwca minął rok od śmierci „Matki Boskiej Szopienickiej”. W tym odcinku naszego podcastu proponujemy Wam kolejny audioartykuł, tym razem na podstawie nigdzie wcześniej publikowanego tekstu. Jego pomysłodawczynią i pierwszą autorką jest Barbara Szustakiewicz-Przybyłka, przy współpracy Zbigniewa Przybyłki. Tekst czyta autorka. Na zdjęciu: Jolanta Wadowska-Króla z Martą Fox podpisują książki po spektaklu "Matka Boska Szopienicka" (fot. B. Szustakiewicz-Przybyłka)…
S
Szyb Kultury
Zapraszamy aż na 3 wystawy w Muzeum Historii Katowic poświęcone górnośląskiemu strojowi ludowemu. To pierwszy patronat w historii naszego podcastu! W dzisiejszym odcinku o wystawach i wydarzeniach towarzyszących opowiada ich kurator, Magdalena Toboła-Feliks, etnolog z MHK, którą wiernie słuchacze pamiętają już z poprzednich odcinków naszego podcastu. Poniżej najważniejsze informacje o wystawach i wydarzeniach towarzyszących. Szczegóły znajdziecie na stronie www.mhk.katowice.pl . 1. Wystawa główna „Tworzymy naSTRÓJ. Chłopski gust, pańska moda i folk-fashion” w budynku głównym MHK przy ul. Szafranka. Wystawa trwa do 15 września. 2. Wystawy towarzyszące w Dziale Etnologii Miasta na Nikiszowcu: – do 7 lipca „Niegdysiejsze... Reminiscencje stroju ludowego w sztuce” – od 16 lipca „Teraźniejsze…” 3. Oprowadzania kuratorskie po wystawie „Tworzmy naSTRÓJ” 8 i 22 czerwca, 6 i 20 lipca oraz 7 i 19 września (zawsze o 12:00, obowiązują zapisy) 4. Wykłady otwarte (prowadzi M. Toboła-Feliks): – 22 czerwca 12:00, budynek główny MHK: „Strój Górnośląski – co z czym i dlaczego? Tajniki tworzenia ludowego outfitu” – 20 lipca 12:00, budynek główny MHK: „Strój ludowy wpisany w życiorys – etnoświat Barbary Bazielich” – 7 września 12:00, Dział Etnologii Miasta MHK: „Profanacja czy innowacja?… – jak strój ludowy radzi sobie w świecie mainstreamu?”.…
S
Szyb Kultury
1 Joseph / Józef / Zefel - Kult Józefów (nie)świętych na Górnym Śląsku (gość: dr hab. Jerzy Gorzelik) 1:26:28
1:26:28 Toista Myöhemmin Toista Myöhemmin Listat Tykkää Tykätty1:26:28
Toista Myöhemmin Toista Myöhemmin Listat Tykkää TykättyZapraszamy na wędrówkę po artystycznych śladach kultu Józefa, nie tylko świętego, na Górnym Śląsku. Przedstawiamy zapis video wykładu, który 30 IV 2024 r. wygłosił w Klubie Jagiellońskim Katowice historyk sztuki dr hab. Jerzy Gorzelik, prof. Uniwersytetu Śląskiego. Święty Józef swą oszałamiającą karierę zawdzięczał zmieniającym się okolicznościom historycznym. Choć zaczynał jako traktowany z przymrużeniem oka mąż swojej żony, w krótkim czasie – w dobie wyznaniowych sporów – stał się nobliwym wzorem głowy katolickiej rodziny, a także jednym z patronów monarchii habsburskiej, do której należał Śląsk. Potrzeba chwili – gwałtowna industrializacja, rosnące rzesze wielkoprzemysłowego proletariatu, potencjalnie podatnego na marksistowską agitację – dała jego kultowi kolejny impuls. Jako patron robotników zagościł obok Barbary i Floriana w katolicyzmie społeczeństwa masowego doby nowoczesnej. Z czasem urosła mu konkurencja w postaci innych Józefów, bynajmniej nie świętych, wykreowanych na obiekty politycznego kultu, do którego usiłowano przekonać lub przymusić Górnoślązaków. O artystycznych świadectwach czci okazywanej Józefom, w przededniu jednego z dwóch wspomnień liturgicznych św. Józefa w Kościele rzymskokatolickim, opowiadał dr hab. Jerzy Gorzelik, historyk sztuki, profesor Uniwersytetu Śląskiego i przewodniczący Ruchu Autonomii Śląska. Prelekcji towarzyszył pokaz unikatowego starodruku – „Amores Josephini” z 1692 roku. Spotkanie prowadził Zbigniew Przybyłka, pełniący obowiązki koordynatora KJ Katowice oraz współautor podcastu Szyb Kultury.…
S
Szyb Kultury
1 Kulturalnie o... Wyborach samorządowych. Kto wygrał? Kto przegrał? (gość: dr Tomasz Słupik) 1:59:36
1:59:36 Toista Myöhemmin Toista Myöhemmin Listat Tykkää Tykätty1:59:36
Toista Myöhemmin Toista Myöhemmin Listat Tykkää TykättyW ramach naszej serii off topic „Kulturalnie o…” zapraszamy od odsłuchania nagrania z otwartego spotkania dyskusyjnego „Wybory samorządowe. Kto wygrał? Kto przegrał?”. Przeprowadziliśmy je w Klubie Jagiellońskim Katowice w poniedziałek 22 kwietnia po II turze wyborów samorządowych. Naszym gościem był politolog dr Tomasz Słupik. Spotkanie moderował Zbigniew Przybyłka. Razem z publicznością przeanalizowaliśmy wyniki wyborów, szczególnie w województwie śląskim. Na wstępie oceniliśmy, na czym polega „zwycięstwo” dwóch głównych formacji, PiS i KO. Dalej przeszliśmy do refleksji nad złymi wynikami Lewicy i politycznej przyszłości tej formacji, oraz zastanawialiśmy się, czy ostatnie wybory staną się gwoździem do trumny górnośląskiego ruchu regionalistycznego. Omówiliśmy także rezultaty wyborcze w wybranych miastach województwa: Katowicach, Chorzowie, Gliwicach, Siemianowicach, Zabrzu, a także Jaworznie. Pochyliliśmy się także nad zaskakująco dobrym wynikiem sławnego radnego Wojciecha Kałuży.…
S
Szyb Kultury
W zeszłym roku minęło 150 lat od narodziny Wojciecha Korfantego, przywódcy górnośląskich Polaków w okresie powstań i plebiscytu. Z tej okazji powstały aż dwie produkcje teatralne: „Hotel Korfanty” dla Teatru Telewizji oraz „Korfanty. Rebelia”, metalowo-punkowy (!) musical Teatru Śląskiego w Katowicach. Te dwa bardzo różne spektakle łączy wspólna reżyseria (Robert Talarczyk) oraz scenariusz (Artur Pałyga), a także obsada z Dariuszem Chojnackim w roli Korfantego. O mocnych i słabych stronach obydwu produkcji, o tym, czy dowiadujemy się z nich czegoś nowego o Korfantym, oraz czy w ogóle warto jeszcze o nim pamiętać, Zbyszek rozmawia dzisiaj wyjątkowo w męskim gronie. Naszymi gośćmi są Józef Krzyk, redaktor katowickiej Gazety Wyborczej, historyk i współautor (razem z Barbarą Szmatloch) książki „Korfanty. Silna bestia” oraz Michał Muszalik, śląski poeta i prawnik, członek Klubu Jagiellońskiego. Wesprzyj nas darowizną (dopisek: "na Szyb Kultury"): klubjagiellonski.pl/zbiorka/wesprzyj-nas/ Obserwuj nas na mediach społecznościowych: facebook.com/szybkultury facebook.com/KJKatowice youtube.com/@SzybKultury instagram.com/szybkultury/ open.spotify.com/show/2BFKlwBLuF2k0v8Iux384g?si=a3e6cd483cd34b13…
S
Szyb Kultury
Od 2011 r. w każdą ostatnią niedzielę stycznia obchodzimy Dzień Pamięci o Tragedii Górnośląskiej. Upamiętnia on tragiczne wydarzenia roku 1945 r., kiedy to do niewolniczej pracy w Związku Sowieckim uprowadzono kilkadziesiąt tysięcy mężczyzn. Na samym Górnym Śląsku w miejsce niemieckich obozów koncentracyjnych Sowieci i zainstalowane przez nich nowe, komunistyczne władze polskie otwarły „obozy pracy”, w których w nieludzkich warunkach przetrzymywano tysiące mieszkańców regionu. Do najbardziej osławionych takich miejsc należały obozy w Świętochłowicach-Zgodzie oraz w Łambinowicach. Wydarzenia te przed 1989 r. stanowiły temat tabu, a także dzisiaj stanowią niezabliźnioną ranę w górnośląskiej pamięci historycznej. Kolejny, pełnoprawny odcinek naszego podcastu jest już w drodze. Tymczasem chcemy zaproponować Wam nowy format: audioartykuły. Będziemy w nim przedstawiać w wersji dźwiękowej nasze i zaprzyjaźnionych autorów teksty na temat historii i kultury Śląska. W pierwszej kolejności przypominamy esej Zbyszka Przybyłki poświęcony trudnemu tematowi tragedii górnośląskiej. Zbyszek pisze w swoim artykule: „Zbrodniczy charakter „Zgody” i innych obozów funkcjonujących w pierwszych latach Polski Ludowej w całym kraju nie budzi dzisiaj niczyich wątpliwości. Także stwierdzenie, że ich modus operandi był zbieżny z tym, który znamy z sowieckich łagrów i niemieckich Konzentrationslager, nie podniesie niczyjej powieki. Kres konsensusu osiąga się dopiero wtedy, kiedy chce się ustalić jaki naród lub państwo było za te „komunistyczne, powojenne obozy koncentracyjne” odpowiedzialne”. Artykuł ukazał się pierwotnie w listopadzie 2022 r. na portalu klubjagiellonski.pl pod tytułem „Czy istnieje glejt na śląskość? Górny Śląsk łączy wspomnienia obozów pracy i obowiązkowej volkslisty”.…
S
Szyb Kultury
1 Strój ludowy? A po co to komu? (gość: Magdalena Toboła-Feliks) 1:07:53
1:07:53 Toista Myöhemmin Toista Myöhemmin Listat Tykkää Tykätty1:07:53
Toista Myöhemmin Toista Myöhemmin Listat Tykkää TykättyLubimy Wam robić takie niespodzianki. Rzutem na taśmę przedstawiamy Wam ostatni w tym roku odcinek naszego podcastu. Wyjątkowy, ponieważ po raz pierwszy przed naszym mikrofonem zasiadł gość, który wystąpił już u nas wcześniej. Jest nim etnolog Magdalena Toboła-Feliks z Muzeum Historii Katowic, która tym razem występuje jako autorka projektu „Wystrój się w strój”. Nie tylko przedstawia w nim dawne górnośląskie stroje ludowe, ale także propaguje ich współczesne noszenie. „Po co to robić?” – Zbyszek sili się na sceptycyzm, choć nie brzmi w tym wiarygodnie, ponieważ... Pora na coming out. My też chodzimy w śląskim stroju ludowym (odmianie pszczyńskiej). Poszliśmy w nim do ślubu i regularnie zakładamy na duże święte. I nie jesteśmy w tym jedyni jedyni. Wbrew pozorom rozmowa o strojach ludowych, to nie tylko pogwarka o kieckach, jaklach i galandach. W dzisiejszym odcinku historia miesza się z teraźniejszością, a folklor z doniosłymi pytaniami o to, jaka powinno pielęgnować się tożsamość Górnego Śląska. W odcinku wykorzystano fragment Polskiej Kroniki Filmowej z 1957 r. oraz filmu „Miś” w reżyserii Stanisława Barei z 1981 r.…
S
Szyb Kultury
Szukaj nas na: – Spotify – YouTube – Facebook Dzisiaj zapraszamy do kolejnego odcinka „Kulturalnie o…”, czyli naszej serii off topic. Tym razem kulturalnie o transformacji energetycznej Śląska opowie nam nasz gość i ekspert, Wojciech Płachetka, prawnik i przedsiębiorca, a także specjalista w Instytucie Jagiellońskim – prosimy nie mylić z Klubem Jagiellońskim! – zajmujący się energetyką rozproszą i gospodarką niskoemisyjną. Prowadzą Barbara Szustakiewicz-Przybyłka i Zbigniew Przybyłka. Odcinek powstał w ramach współpracy z Fundacją Polska z Natury…
Wsłuchujemy się w vox populi. W internetowej sondzie na temat następnego odcinka wygrało... no właśnie, co? Zachodnia część Górnego Śląska? Śląsk Opolski? A może... Opolszczyzna? Ile głosów, tyle opinii. O swoim opolskim hajmacie opowiadać będzie dla nas Alan Jasik , młody śląski aktywista. Wraz ze swoimi przyjaciółmi nagrał niedawno echt ślōnski szlagier (wraz z teledyskiem) pt. „Dźoucha Ślōnskŏ” . Rozmawiamy nie tylko o piosence, ale także o genezie nazwy „Opolszczyzna” i wzajemnych uprzedzeniach „hadziajów” oraz opolskich Górnoślązaków, a także problemach mniejszości niemieckiej z mówieniem po niemiecku... Dla nienadążających za opolskim dialektem i germanizmami Alana przygotowaliśmy mały słowniczek: ajnfach – łatwo, prosto bajszpil – przykład bajtel – dziecko beztōż – dlatego bildować – kształcić byzuch – wizyta cajtōng – gazeta durch – ciągle dychnōnć – odpocząć dyć – jednak dziołcha – dziewczyna ferajn – stowarzyszenie fest – bardzo ftory – który geszefciorz – przedsiębiorca geszeft – biznes gynau – właśnie tak hauzyrować – grasować ino – tylko kafej – kawa kamrat – kolega kuknōnć – spojrzeć kuplować – łączyć nacyjo – naród pedzieć – powiedzieć postrzōd – pośród praktisz – praktycznie radyjok – radio Rajch – Niemcy rōwniok – równieśnik rozłazi sie ô – chodzi o roztōmajty – rozmaity roztōmiły – drogi rychtować – urządzać rzōndzić – mówić skirz tego – z racji tego spokopić – zrozumieć swaczyna – podwieczorek synek – chłopak szrajbnōnć – napisać szrajbunek – pisownia szula – szkoła tajla – część tauzen – tysiąc tela – tyle titel – tytuł trefić – spotykać tukej – tutaj uwarzić – ugotować welt – świat wort – słowo wszandy – wszędzie zoca – duma zorta – rodzaj W odcinku wykorzystano fragmenty następujących utworów: – „Schlesierlied”, wyk. Heino, słowa J. Reinelt, muz. P. Mittman – „Byzuch” , film z 2008 r., reż. Eugeniusz Kluczniok – „Erika”, słowa i muz. Herms Niel…
Tervetuloa Player FM:n!
Player FM skannaa verkkoa löytääkseen korkealaatuisia podcasteja, joista voit nauttia juuri nyt. Se on paras podcast-sovellus ja toimii Androidilla, iPhonela, ja verkossa. Rekisteröidy sykronoidaksesi tilaukset laitteiden välillä.
Player FM - Podcast-sovellus
Siirry offline-tilaan Player FM avulla!
Siirry offline-tilaan Player FM avulla!
))
